vrijdag 28 november, 2025
Podium voor de Journalistiek

Wetenschap

Jane Goodall inspireerde 3 vrouwelijke wetenschappers: ‘Houd vol en bijt je vast’

De invloedrijke wetenschapper Jane Goodall overleed begin oktober op 91-jarige leeftijd. Als vrouw moest ze zich extra bewijzen in een door mannen gedomineerd veld. Drie Nederlandse vrouwen vertellen over de impact die Goodall op hun carrière in de wetenschap heeft gehad.


Ziek zonder erkenning: ‘Als ME voornamelijk mannen had getroffen, was de geschiedenis anders gelopen’

Mariëlle Selser (48) leidt een actief leven als ervaren zeilster en ambtenaar bij de Rijksoverheid wanneer zij in 2011 ziek wordt door een aandoening die veel van haar artsen niet begrijpen. In 'Landziek' vormt haar persoonlijke zoektocht naar antwoorden de rode draad voor een breder verhaal over een ingrijpende ziekte en een falende overheid.


‘Breng studenten naar het platteland’: waarom een stedelijke bril voor het platteland lang niet altijd werkt

Het Nederlandse platteland wordt nog te vaak benaderd vanuit de stedelijke context, ook op het gebied van sociaal-ruimtelijke kwesties. Onderzoek en onderwijs aan hogescholen binnen het sociaal-ruimtelijk domein richten zich grotendeels op steden en wijken, en niet op het platteland en haar inwoners. Een gemiste kans, stellen twee onderzoekers van de Hanze en de HAN.


Ons onderwijs hoort niet efficiënt te zijn, bepleit hoogleraar Gerdien Bertram-Troost

De surveillancestaat kruipt steeds verder het klaslokaal in. Wat kinderen op school doen wordt systematisch bijgehouden in computersystemen, en toch onttrekt juist hun digitale leven zich aan het zicht. Volgens hoogleraar Gerdien Bertram-Troost is het tijd voor minder controle en meer vertrouwen.


De zin en onzin van schermtijdbeperkende apps 

Er lijkt een keerpunt te zijn gekomen in het gebruik van sociale media. Steeds meer mensen ervaren de negatieve gevolgen van eindeloos scrollen, en zijn op zoek naar manieren om verslavende algoritmes te overwinnen. Schermtijdbeperkende apps haken welwillend in op deze behoefte. Werkt dat wel, apps met apps bestrijden?


Universitair docenten die hun zelfgeschreven literatuur aanbieden bij vakken: wat zijn de overwegingen en regels?

Je scrolt door de literatuurlijst van een vak op de universiteit en ziet de naam van de docent voorbij komen. Soms zijn de zelfgeschreven werken van docenten gratis toegankelijk, maar soms enkel tegen betaling. Wie bepaalt of studenten moeten betalen voor de literatuur van hun docenten?


De Nationale DenkTank: twintig jonge denkers die samenwerken aan een betere wereld

Elk jaar buigen twintig jongeren van De Nationale DenkTank zich over een groot maatschappelijk probleem. Op 12 december presenteerden ze in het ITA Amsterdam hun bevindingen over het thema circulariteit. Antoinet, Magalie en Tamo blikken terug op hun ervaringen.


De toekomst van anticonceptie

Waar jonge vrouwen vroeger massaal aan de pil gingen, kijken ze nu kritischer naar hormonale anticonceptie. Zij hebben geen zin in hormonen of bijwerkingen en kiezen er steeds vaker voor om geen anticonceptie te gebruiken. Dit volstaat niet altijd in het voorkomen van een zwangerschap. Wat betekenen deze veranderingen voor de toekomst van het anticonceptiegebruik in Nederland?


Jonge vrouwen lezen liever Engelse boeken, Angela Kroes legt uit waarom

Voor velen betekent zomer één ding: vakantie. En wat te doen op vakantie? Juist ja, lezen. Uit onderzoeken uit 2020 en 2022 bleek dat jonge Nederlandse vrouwen liever Engelstalige boeken lezen dan Nederlandstalige boeken. Angela Kroes voerde elf diepte-interviews uit als onderdeel van haar masterscriptie om te onderzoeken waarom.


De mythe van modelminderheid

Het stereotype ‘modelminderheid’ wordt aan de kaak gesteld in het recent verschenen onderzoek naar ervaren discriminatie en racisme bij mensen met een (Zuid-)Oost-Aziatische herkomst in Nederland. Redacteur Sacha zoomt in op de mythe van de ‘modelminderheid’ met een van de onderzoekers en drie jongeren.


Professor Ellers blikt terug op ophef klimaatartikel: ‘Het activisme is mij zijdelings overkomen’

Een wetenschappelijke publicatie over ijsberenblogs klinkt onschuldig, maar professor Jacintha Ellers en haar medeauteurs kregen veel weerstand vanuit ontkenners van klimaatverandering. Zes jaar na dato blikt zij terug op de onterechte wetenschappelijke integriteitsaanklacht die tegen haar werd ingediend: “het hele proces was klote, maar het systeem is erdoor verbeterd.”


AI in de zorg: een ‘uitbreiding van de gereedschapskist’ met uitdagingen 

AI gaat de arts niet vervangen, maar het kan wel op allerlei manieren een rol spelen in de zorg, zeggen experts. Toch blijft de vertaling naar de praktijk een grote uitdaging.


Toegepaste games om mentale klachten van jongeren te verhelpen: een stap in de goede richting?

Steeds meer jongeren ervaren angst- en depressieklachten als gevolg van prestatiedruk. Daarom ontwikkelt GEMH Lab een serie games om deze klachten te bestrijden. 'Er zitten nog veel haken en ogen aan, maar het geeft veel vrijheid en opties voor de toekomst.'


Kweekvlees weer een stapje dichterbij de Nederlandse schappen

Dertig jaar geleden was kweekvlees nog een futuristisch ideaal. Inmiddels is het in sommige landen al werkelijkheid. Dat roept veel vragen op, niet alleen over de veiligheid van kweekvlees, maar ook over maatschappelijke zaken.


AI-influencers op social media: ‘Wat die machines met elkaar delen heeft gevolgen voor ons’  

Sociale media zijn niet meer alleen voor echte mensen. Virtuele influencers, vaak gemaakt met behulp van AI, stijgen in populariteit. Redacteur Nadia sprak hierover met hoogleraar mediastudies Mark Deuze en twee volgers van AI-influencers.


Seks is meer dan biologie: ‘Het enige wat jongens hebben is porno en de seksuele voorlichting op school is mager’

Bescherming gebruiken bij seks lijkt steeds meer een dooddoener. Het onderzoek ‘Seks onder je 25e’ keek naar ontwikkelingen in de seksuele gezondheid van jongeren. Redacteur Sacha sprak onderzoeker Koenraad Vermey en vier jongeren over het onderzoek.


Onderzoek naar hormonale aandoening PCOS schiet te kort: ‘Het kan nog 25 jaar duren voordat PCOS doorgrond is’

Dertien procent van de wereldbevolking heeft het, toch weten we nog niet precies wat het is: PCOS, ofwel Polycysteus Ovarium Syndroom. 'Zelfs de gynaecoloog kon me niet vertellen wat er precies met mijn lichaam aan de hand was.'


AI-expert Luís Cruz: ‘De efficiëntie van AI wordt afbetaald met grote ecologische voetafdruk’

AI wordt bejubeld als één van de grootste vooruitgangen van de 21ste eeuw. Toch wordt de ecologische voetafdruk onderschat, vindt Luís Cruz, assistent-professor software engineering aan TU Delft. 'Op sommige sites verbruik je een halve liter water per minuut.'


GPT-NL: verantwoord alternatief voor ChatGPT

Sinds de komst van ChatGPT houdt kunstmatige intelligentie de gemoederen flink bezig. Dankzij de snelle groei van AI raken digitale grondrechten als transparantie echter ondergesneeuwd. Het antwoord van de Nederlandse overheid, GPT-NL, moet de oplossing bieden.


Desinformatie of democratie: online informatie over de bijwerkingen van anticonceptie

Voor advies over anticonceptie kun je naar de huisarts, maar veel mensen zoeken ook informatie op internet. Instagram en TikTok staan vol filmpjes van jonge vrouwen over slechte ervaringen met betrouwbare anticonceptie als de pil en de spiraal. Is dat wel een goede ontwikkeling?